Ngày 1/2/1862 – chính quyền Pháp tại Nam Kỳ quyết định thành lập nhà tù Côn Đảo (tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) để giam giữ các tù nhân chính trị - chiến sĩ cộng sản của nước ta. Với diện tích chỉ khoảng 52 km2 – thế nhưng hòn đảo này đã từng có đến 8 nhà tù với nhiều khu vực biệt giam, “chuồng cọp”.

Suốt từ năm 1862 đến năm 1975 , có khoảng 20.000 người Việt thuộc nhiều thế hệ đã bị giam cầm – hy sinh tại đây. Sở dĩ nhà tù Côn Đảo được gọi với biệt danh “địa ngục trần gian” vì cả thế giới đều bàng hoàng khi sự thật về chuỗi nhà tù này được phơi bày.

Lúc cao điểm, tại mỗi phòng giam ở nhà tù Côn Đảo, có đến hàng trăm người bị xiềng xích, gông cùm. Lính cai ngục thực dân dùng nhiều hình thức tra tấn từ tinh thần để thể xác đối với các chiến sĩ. Phan Chu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng, Lê Duẩn, Tôn Đức Thắng, Lê Đức Thọ… là những sĩ phu yêu nước, nhà cách mạng từng bị giam giữ nơi đây.

Nhà tù Côn Đảo còn có khu biệt giam đặc biệt chuyên giam giữ tù nhân cách mạng nữ. Họ bị xiềng xích, đánh đập một cách dã man cho đến chết.

Để qua mắt các đoàn giám sát về nhân quyền quốc tế, tại trạm giam Phú Hải – chính quyền thực dân còn cho xây dựng: bệnh xá, giảng đường, nhà thờ, nhà bếp, nhà ăn… cho tù nhân. Thế nhưng, tất cả những khu vực này chỉ dùng để đối phó và đánh lừa dư luận.

Tại trại giam Phú Tường – nơi nổi tiếng với “chuồng cọp” có diện tích hơn 5.000 m2, được chia làm 2 khu vực, mỗi khu vực gồm 60 phòng giam có song sắt bên trên và 30 phòng giam “tắm nắng” không có mái che.

Phòng giam “tắm nắng” là nơi chính quyền thực dân giam giữ các tù nhân giữa 4 bức tường đá – bọc đầy dây thép gai. Những người Việt yêu nước không chỉ bị tra tấn dã man mà còn bị lột sạch quần áo – phơi nắng phơi sương cho đến chết.

Ngày qua ngày, các tù nhân phải chịu đủ mọi hình thức tra tấn ghê rợn của lính cai ngục thực dân.

Nhiều tù nhân bị xích, ăn, ở và vệ sinh ngay trong những buồng giam chỉ dài 2,5m – rộng 1,45m.

Nhiều tù nhân còn bị bỏ đói – nếu bị đưa vào “chuồng cọp” thì coi như cái chết đã cận kề.

Với 120 “chuồng cọp” kiểu này – hàng nghìn tù nhân cách mạng đã bị giam tại trại giam Phú Tường suốt từ năm 1940.

Bên trên các phòng giam là hệ thống song sắt dày đặc và lối đi để lính cai ngục dễ dàng quan sát – kiểm tra các hoạt động bên dưới. Những tù nhân nào có ý định phản kháng, chúng sẽ dùng gậy tra tấn dã man từ bên trên, rắc vôi xuống mù mịt… Khu biệt giam này bị chính quyền đô hộ giấu kín hoàn toàn – đến năm 1970, khi sự thật bị phơi bày ra ánh sáng – dư luận quốc tế vô cùng bàng hoàng.

Du khách trong và ngoài nước khi đến thăm quan nhà tù Côn Đảo đều cảm thấy ghê sợ khi được tận mắt chứng kiến những chứng tích còn lại và không tin những hình thức – công cụ tra tấn tàn bạo như thế lại được dùng để hành hạ con người, như những nhà tù khủng khiếp thời Trung cổ.

Những khu biệt giam phủ đầy rêu phong – khiến những ai ghé thăm đều có cảm giác rợn người, dễ ám ảnh nhưng nhiều du khách vẫn muốn 1 lần đến thăm nhà tù Côn Đảo để cảm nhận hết được giá trị của hòa bình hôm nay, bởi biết bao xương máu của nhiều thế hệ đi trước đã đổ xuống.

Những câu thơ “Côn Lôn đi dễ khó về - Già đi bỏ xác, trai về nắm xương” đã phản ánh vô cùng chân thực và sinh động về “địa ngục trần gian” này. Năm 2013, nhà tù Côn Đảo đã được công nhận là di tích Quốc gia đặc biệt. Hiện nay, để ra thăm nhà tù Côn Đảo, du khách có thể lựa chọn di tuyển bằng tàu cao tốc xuất phát từ cảng ở TP.Vũng Tàu, Tp.Hồ Chí Minh, Sóc Trăng hoặc đặt vé máy bay với các chặng bay từ Hà Nội, Tp.HCM, Cần Thơ đến Côn Đảo. Giá vé tham quan chuỗi nhà tù Côn Đảo là 40.000 đồng/ người.

Ms. Travel